Монгол Улсын Филармонийн концертын танхимд болсон “Монгол хөгжим” нэртэй цуврал тоглолт хөгжмийн зохиолчдын шилдэг болон шинэ бүтээлүүдийг нэгэн дор цуглуулж, үзэгчдийн сонорыг мялаав. Морин хуур найрал хөгжим жилээс жилд өргөжин тэлж, дотоод, гадаадын үзэгчдийг байлдан дагуулахуйц хэмжээнд хүрсэн нь энэ үдэш дахин нотлогдлоо.
Удирдаач Д.Түвшинсайханы ур чадвар дор дэлхийн болон үндэсний хөгжмийн онцлогийг төгс хослуулсан дараах бүтээлүүд тоглогдсон юм:
- Х.Алтангэрэл — “Огторгуйн хүрдэн”
- Ш.Өлзийбаяр — “Хурмаст тэнгэр”
- Н.Жанцанноров — “Симфониетта”
- Э.Доржсүрэн — “Монголын орон зай” (сюита)
- Цэн.Эрдэнэбат — “Их нутаг”
Эдгээр бүтээл тус бүр нь өөрийн өвөрмөц өнгө аяс, хөгжмийн сэтгэлгээ, сэдвийн гүн утгаар онцгойрон ялгарч, үндэсний болон барууны сонгодог хөгжмийн дэг сургуулийг нягт уялдуулсан байлаа. Байгаль дэлхийн гүн ухаан, эх орон, эцэг эхийн ач тус, амьдралын баяр баясал, гуниг зовлон зэрэг өргөн хүрээний сэтгэл хөдлөлийг морин хуурын аялгуугаар илэрхийлсэн нь тайзны нөлөөг улам гүнзгий болгожээ.
Онцлох бүтээлээр нэрлэгдсэн Н.Жанцанноровын “Симфониетта” нь орчин цагийн монгол нийгмийн өнгө төрхийг хөгжмийн хэлээр дүрслэх оролдлого байв. Түүний бүтээлд хүчтэй цохивор хэмнэл олонтаа ашиглагдаж, үзэгчдийн анхаарлыг хурцадмал байдалд оруулж байв. Бүтээлийн төгсгөлд оркестрт түр чимээгүй байдал ноёрхож, үзэгчид хэдэн агшин дотроо тунгаан, дараа нь алга ташилтаар хариу барьсан нь сэтгэл хөдөлгөм мөч байлаа.
“Симфониетта” нь Морин хуур найрал хөгжмийн хөгжлийн дараагийн шатанд зориулан бичигдсэн бөгөөд хэмнэл, зохиомжийн хувьд цагийн урсгал, нийгмийн өөрчлөлтийг тун гүнзгий тусгажээ.
1992 онд ердөө 20 хөгжимчинтэй байгуулагдсан Морин хуурын чуулга өнөөдөр 50 гаруй гишүүнтэй болж, танхимын оркестрын түвшинд хүрсэн тул “Морин хуур найрал хөгжим” нэршлээр албан ёсоор нэрлэгдэх болсон.
Монголын сонгодог хөгжмийн шинэ үеийн зохиолчид эх орондоо төдийгүй олон улсын түвшинд өрсөлдөхүйц бүтээл туурвиж, үндэсний онцлог бүхий энэхүү гайхамшигт найрал хөгжмөөр дэлхийд Монголыг сурталчилж буй нь бахархам. Иймд эдгээр уран бүтээлч, хөгжмийн зэмсэг, хамт олныг дэлхийн стандартад нийцсэн, бүрэн акустиктай, орчин үеийн дуу бичлэг хийх боломжтой концертын ордноор хангах зайлшгүй шаардлага тулгараад байна. Үүний нэг жишээг АНУ-ын Денвер хот дахь хөгжмийн танхимаас авах боломжтой юм.
