Спортын ертөнцийн дээд түвшний тамирчид нэг тоглолтоос хэдэн сая долларын ашиг олж байгаа нь олон нийтийн анхаарлын төвд орж байна. Ивээн тэтгэлэг, телевизийн эрх, олон улсын өндөр үнэ бүхий гэрээнүүдийн ачаар хөлбөмбөг, Америкийн хөлбөмбөг, бокс зэрэг төрлүүдэд тамирчдын орлого асар хурдацтай өсчээ. Forbes сэтгүүлийн 2025 оны тайланд дурдсанаар Криштиану Роналду жилийн 275 сая долларын орлоготой байгаа нь энэ үзэгдлийг тод илтгэж байна. Энэхүү нийтлэлд бид тоглолт тутамд 1 сая доллароос дээш орлого олдог тамирчдыг онцолж, спортын салбарт тэдний нөлөө хэр их байгааг судална.
Орлогыг хэрхэн тооцсон бэ
Тоглолт бүрийн орлогыг тоглогчийн жилийн нийт цалин болон шагналын дүнг улиралд оролцсон тоглолтын тоонд хувааж гаргадаг. Жишээлбэл, хөлбөмбөгчид улиралд ойролцоогоор 30–40 тоглолт хийдэг бол NFL-ийн тоглогчид ердөө 17 тоглолтод оролцдог. Орлого нь зөвхөн үндсэн цалингаар бус, урамшуулал, тоглолтын үр дүн, бонусаар хэмжигддэг ч энэ тооцоонд зөвхөн “талбай дээрх” орлогууд багтсан. Forbes сэтгүүл 2024 оны 5-р сарын 1-нээс 2025 оны 5-р сарын 1 хүртэлх хугацааны мэдээллийг ашигласан бөгөөд татвар болон агентлагийн шимтгэлийг хасахын өмнөх тоон үзүүлэлтүүдийг тусгасан.
Хөлбөмбөгийн супер одууд: Орлогын орой дээр
Саудын Араб болон MLS зэрэг шинэ хөрөнгө оруулалттай лигүүдийн нөлөөгөөр хөлбөмбөгчдийн орлого огцом өссөн.
- Криштиану Роналду (Аль-Наср, Португали)
- Жилийн орлого: 275 сая доллар
- Талбай дээрх орлого: 225 сая доллар
- Нэг тоглолтод: 6.6 сая доллар (34 тоглолтод хуваасан)
- Тэрээр 900 дахь гоолоо оруулж, олон нийтийн сүлжээнд дээд амжилт эвдсэн
- Лионел Месси (Интер Майами, Аргентин)
- Жилийн орлого: 135 сая доллар
- Талбай дээрх орлого: 60 сая доллар
- Нэг тоглолтод: 1.76 сая доллар (34 тоглолт)
- Месси Adidas-тай шинэ гэрээ байгуулж, MLS-ийн нэр хүндийг өсгөв
- Карим Бензема (Аль-Иттихад, Франц)
- Жилийн орлого: 104 сая доллар
- Талбай дээрх орлого: 100 сая доллар
- Нэг тоглолтод: 2.94 сая доллар
- Бензема Саудын Арабт тоглож байгаа ч цаашид MLS-д тоглох хүсэлтэй гэдгээ илэрхийлсэн
Бусад спортын салбар дахь өндөр орлоготой тамирчид
Америкийн хөлбөмбөгийн улирал богино учраас тоглолт тутмын орлого өндөр байдаг. Сагсан бөмбөг болон бейсболын тоглогчид илүү олон тоглолт хийдэг боловч нэг тоглолтын орлого харьцангуй бага байдаг.
- Дак Прескотт (Даллас Ковбойс, NFL)
- Жилийн орлого: 137 сая доллар
- Талбай дээрх орлого: 127 сая доллар
- Нэг тоглолтод: 7.47 сая доллар
- Тэрбээр NFL-ийн түүхэн дэх хамгийн өндөр гэрээнд гарын үсэг зурсан
- Тайсон Фьюри (Бокс, Их Британи)
- Жилийн орлого: 146 сая доллар
- Талбай дээрх орлого: 140 сая доллар
- Нэг тоглолтод: 70 сая доллар (2 тулаан)
- Фьюри Netflix шоугаар орлогоо нэмэгдүүлж байгаа ч мэргэжлийн рингэнд цолоо алдсан
- Жо Барроу (Цинциннати Бенгалс, NFL)
- Жилийн орлого: 55 сая доллар
- Нэг тоглолтод: 3.24 сая доллар
Сагсан бөмбөгийн Стивен Карри (59.6 сая доллар – нэг тоглолтод 727,000 доллар), Леброн Жэймс (133.8 сая доллар), Кевин Дюрант (101.4 сая доллар) зэрэг тоглогчид ч өндөр орлоготой ч тоглолт тутмын дүн нь 1 саяд хүрдэггүй. Бейсболын Хуан Сото (114 сая доллар) улиралд 162 тоглолт хийж, нэг тоглолтоос 673,000 долларын орлого олдог.
Орлогын өсөлт ба хандлага
Сүүлийн жилүүдэд спортын орлого асар хурдацтай өсч байна. 2025 онд хамгийн өндөр орлоготой 50 тамирчин нийт 4.23 тэрбум долларын орлого олсон нь шинэ дээд амжилт болжээ. Үүнд телевизийн эрх, ивээн тэтгэлгийн гэрээ, олон улсын брэндийн сонирхол гол үүрэг гүйцэтгэсэн. Саудын Арабын Про лиг хөлбөмбөгчдийн сонирхлыг татаж байгаа бол NFL-ийн тоглогчид өндөр гэрээ байгуулж байна. NBA ирээдүйд тоглолт тутамд 1 сая долларын үнэлгээтэй шинэ гэрээ байгуулах төлөвтэй байна. Орлого өмнөх жилүүдтэй харьцуулахад 20–30 хувиар өссөн нь дэлхийн зах зээлийн цар хүрээг илтгэнэ.
Санал шүүмж ба ирээдүйн төлөв
Эдгээр өндөр орлого нь спортын салбар дахь тэгш бус байдлыг хурцатгаж байгаа тухай шүүмжлэл дагуулсаар байна. Бага төсөвтэй багууд том одуудтай өрсөлдөхөд хүндрэлтэй болж, тасалбарын үнэ нэмэгдэж буйг хөгжөөн дэмжигчид эсэргүүцэж байна. Зарим шүүмжлэгч спорт арилжааны шинж чанарт хэт анхаарч байна гэж үздэг. Гэсэн ч одуудын оролцоо нь спортын нэр хүндийг өсгөж, дэлхийн хөрөнгө оруулалтыг татсаар байна. Цаашид цалингийн дээд хязгаар зэрэг зохицуулалт гарч магадгүй ч дэлхийн зах зээл өссөөр байх төлөвтэй.
Дүгнэлт
Нэг тоглолтоос 1 сая доллароос дээш орлого олж буй тамирчид орчин үеийн спортын шинэ бодит байдлыг тодорхойлж байна. Роналду, Месси, Прескотт зэрэг супер одууд рекорд эвдэж, спортын бизнесийн цар хүрээг тэлж буй ч орлогын хуваарилалт, шударга өрсөлдөөн зэрэг асуудал анхаарлын төвд үлдсээр байна. 2025 оны үзүүлэлтүүд орлого цаашид ч өсөх хандлагатайг харуулж байна.
